ÇEMBER VE ÖZELLİKLERİ

ÇEMBER



Çember, sabit bir noktadan eşit uzaklıkta bulunan noktaların meydana getirdiği bir şekildir.Yüzük,simit gibi.Çemberi çizerken pergelle saat yönü veya saat yönünün tersi doğrultusunda hareket ettirilerek çizimi yapılır.

Çemberin Elemanları:

1.Merkez: Tam ortasındaki noktadır. O merkezli çember olarak isimlendirilir.
2.Çap: Çemberin merkezinden geçen ve çember üzerindeki herhangi iki noktayı birleştiren uzunluktur. Çap çemberi iki eş parçaya ayırır. R ile gösterilir
3.Yarıçap: Çapın yarısına yarıçap denir. r ile gösterilir.


Çemberin iki noktası arasında kalan parçasına çember yayı, çember parçası yada yay denir.

Bir çemberin üzerindeki iki noktadan geçen doğruya kesen denir.

Bir kesenin çember içinde kalan parçasına kiriş denir.

Merkezden geçen kirişe çap denir.Bir çemberdeki en büyük kiriş çaptır.

Çemberde iç bölge,dış bölge ve çemberin üzeri vardır.



Noktalarla Çemberin Durumları:

1.A noktasının merkeze uzaklığı yarıçap uzunluğundan kısa ise A noktası çemberin içindedir.
2.A noktasının merkeze uzaklığı yarıçap uzunluğuna eşit ise A noktası çemberin üzerindedir.
3.A noktasının merkeze uzaklığı yarıçap uzunluğundan fazla ise A noktası çemberin dışındadır.


Doğrularla Çemberin Durumları:

1.d1 doğrusu çemberi iki noktada keser.Çemberin içinde kalan uzunluk kiriştir.
2.d2 doğrusu çemberin merkezinden geçer.Çemberin içinde kalan uzunluk en büyük kiriş yani çaptır.
3.d3 doğrusu çemberi bir noktada keser.Yani doğru çembere teğettir.
4.d4 doğrusu ile çemberin ortak noktası yoktur.Yani doğru ile çember ayrıktır.


Çemberde Açılar ve Yaylar

Merkez Açı: Köşesi merkezde olan açıya merkez açı denir.Merkez açının iç bölgesinde kalan çember parçasına merkez açının gördüğü yay denir.Merkez açı gördüğü yayın ölçüsüne eşittir.Merkez açının ölçüsü genelde 0 derece ile 180 derece arasında olur.

Çevre Açı: Köşesi çember üzerinde olan açıya çevre açı denir.Çevre açının iç bölgesinde kalan çember parçasına çevre açının gördüğü yay denir.Çevre açı gördüğü yayın yarısına eşittir. Çevre açının ölçüsü genelde 0 derece ile 360 derece arasında olur.

Majör (büyük) Çember Yayı: Merkez açının kenarlarının çemberi veya daireyi kestiği noktaların arasındaki yaylardan büyük olana majör çember yayı denir.

Minör (küçük) Çember Yayı: Merkez açının kenarlarının çemberi veya daireyi kestiği noktaların arasındaki yaylardan küçük olana minör çember yayı denir.Merkez açının ölçüsü minör yayın ölçüsüne eşittir.

Minör yayın ölçüsünü belirledikten sonra, bu ölçüyü 360 dereceden çıkartarak majör yayı buluruz.Birini bulursak diğerini bulmak için 360 dereceden çıkartırız.

Yarım Çember: Merkez açı, doğru açı ise yani 180 derece ise gördüğü yaya yarım çember yayı kısaca yarım çember denir.